PRESSROOM

„Po kilku latach procedowania unijnego przyjęty został projekt IV Dyrektywy AML/CFT. Zapewne jeszcze w tym półroczu zostanie ona przyjęta przez Parlament Europejski i Radę. Jej założenia znane są już od ponad trzech lat i wersja projektu przyjęta na początku br. nie odbiega znacznie od wcześniejszych ustaleń. Wskazuje się na pięć zasadniczych obszarów zmian w zakresie AML/CFT. Dotyczą one: podejścia opartego na ryzyku, definicji osób na eksponowanych stanowiskach politycznych, definicji rzeczywistego beneficjenta, uwzględnienia przestępstw podatkowych jako czynów bazowych dla prania pieniędzy oraz zasad należytej staranności wobec osób fizycznych i osób prawnych prowadzących handel towarami przy transakcjach gotówkowych w kwocie 10.000 euro lub wyższej.

Organy ścigania w Polsce dysponują nowoczesnymi technikami analizy kryminalnej. Ich wykorzystywanie w procesie wykrywania prania pieniędzy jest na wysokim poziomie. Ułatwiają one także przetwarzanie informacji dla potrzeb percepcji zagrożeń i tworzenia strategii  przeciwdziałania tym zagrożeniom (analiza strategiczna).”

ŹRÓDŁO: nf.pl

Z początkiem tygodnia hiszpańska Guardia Civil ogłosiła finał operacji Snake (tłum. wąż). Operacja dotyczyła działającej na wielką skalę chińskiej zorganizowanej grupy przestępczej, której europejskie ramię wyprało, przeważnie w Hiszpanii, 300 mln €. Przestępcy sprowadzali na terytorium Unii różne, także podrabiane, towary i posługując się fałszywymi dokumentami dokonywali oszustw podatkowych. Podróbki były w Europie sprzedawane bez odprowadzania od transakcji podatku, a zyski ze sprzedaży były prane za pośrednictwem podstawionych osób, które deponowały niewielkie ilości pieniędzy na setkach rachunków bankowych. W końcu pieniądze transferowano z powrotem do Chin. Dzięki tak sprawnie funkcjonującej sieci grupa przestępcza była w stanie obsłużyć także „zewnętrzne” zlecenia od innych grup, w zamian za część pieniędzy. Ze śledztwa wynika, że chińska ośmiornica, albo raczej chiński wąż, posiadał rozległe kontakty w wielu krajach Unii Europejskiej, m.in. w Belgii, Francji, Włoszech, Holandii, Portugalii i UK.

W operację Snake, trwającej przeszło dwa lata, zaangażowanych było prawie 200 funkcjonariuszy hiszpańskiej policji, a szczególnego wsparcia udzielił im specjalny zespół wywiadu finansowego, działający w ramach Europolu. Główny udział europejskiej policji w tej wielkiej i skomplikowanej operacji polegał na przerzuceniu do Madrytu specjalnego zespołu analityków, który na bieżąco i w czasie rzeczywistym dokonywał analiz, pozwalających na identyfikację międzynarodowych powiązań grupy.

Aresztowano 32 członków chińskiej grupy przestępczej a także przeszukano 65 prywatnych rezydencji i firm w Madrycie, Barcelonie i Walencji. Dzięki temu udało się zająć 20 kosztownych pojazdów i ponad milion € w gotówce. To nie koniec, gdyż planowane są kolejne zatrzymania i przeszukania.

ŹRÓDŁO: Europol

„Od pewnego czasu w kraju oraz na forum międzynarodowym toczy się dyskusja na temat statusu naukowego poszczególnych dziadzin kryminalistyki, co przekłada się na ocenę mocy dowodowej m. in. takich ekspertyz, jak ekspertyza pisma ręcznego i podpisów, ekspertyza daktyloskopijna, traseologiczna, mechanoskopijna, broni palnej i innych. Sympozjum jest dobrym forum na wymianę poglądów na ten temat.”

Dlatego właśnie w dniach 24 – 26 czerwca, w Toruniu, Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne zaprasza na Międzynarodową Konferencję Naukową pt. „VI Sympozjum Kryminalistyczne PTK: Kryminalistyka – jedność nauki i praktyki”.

„Postęp technologiczny oraz zmiany w prawie, szczególnie procesowym, powodują z jednej strony konieczność wprowadzania nowych metod i technik badawczych do kryminalistyki, z drugiej zaś strony nauka ta musi sprostać zwiększającym się wymaganiom stawianym przez ustawodawcę. Stąd wynika konieczność ciągłego modyfikowania aktualnych kierunków oraz metod badań kryminalistycznych, które muszą odpowiadać współczesnym wymaganiom proceduralnym. Równie ważny jest poziom kwalifikacji biegłych. System szkolenia biegłych, ekspertów i techników kryminalistyki to zagadnienie pierwszoplanowe, od którego zależy poziom wykonywanych ekspertyz, a pośrednio także poziom orzecznictwa sądowego. Zagadnieniom tym będzie poświęcona znaczna część obrad podczas sympozjum.

Sympozjum odpowiada na potrzebę cyklicznej wymiany doświadczeń na temat nowych trendów przestępczości i metod działania sprawców, zwłaszcza w obszarze cyberprzestępczości, przestępczości zorganizowanej, przestępstw przeciwko dokumentom, przestępstw o zasięgu transgranicznym, gdzie kryminalistyka odgrywa niebagatelną rolę w ich przeciwdziałaniu i zwalczaniu. Stąd też problematyka ta również znalazła odzwierciedlenie w programie obrad.

Zmiany prawa procesowego oraz materialnego, a także wprowadzanie nowych metod badawczych powodują potrzebę ciągłej wymiany wiedzy oraz upowszechnianie doświadczeń własnych prawników i kryminalistyków. Jest to szczególnie ważne w kontekście wchodzącej w tym roku nowelizacji kodeksu postępowania karnego, zmieniającej radykalnie model polskiego procesu karnego w kierunku znaczącego zwiększenia jego kontradyktoryjności. Stąd też obecność tej problematyki w programie sympozjum.”

Wszystkich zainteresowanych odsyłamy na stronę internetową sympozjum. Oczywiście polecamy!

„Pomimo, że komisja śledcza powołana przez amerykański Senat wykluczyła jakiekolwiek „naciski” ze strony amerykańskich elit politycznych (…) sami analitycy przedstawiają inną wersję… 

Mówią o ponad 12 wizytach wiceprezydenta Dicka Cheneya (znanego zwolennika działań wojennych w Iraku) w siedzibie CIA w Langley, o bezpośrednich naciskach i sugestiach ze strony Białego Domu dotyczących tego, co powinno znaleźć się w raporcie (np. o zadawaniu przez Cheneya tego samego pytania, aż do momentu uzyskania satysfakcjonującej odpowiedzi). Ówczesny dyrektor CIA, George Tenet był znany ze swoich bardzo bliskich kontaktów z prezydentem Georgem W. Bushem. Wielu zaliczało go do grona najbliższych doradców Białego Domu. Czy mógł przyczynić się do przekroczenia cienkiej linii dzielącej wywiad od klienta? (…)

Na przygotowanie raportu, który zwykle powstaje miesiącami a nawet latami analitycy mieli zaledwie parę tygodni. Choć praca została zlecona przez Kongres, tylko kilku senatorów przyznało się do przeczytania dokumentu. Konkluzje oparto na informacjach z pojedynczego źródła, zeznaniach byłego irakijskiego naukowca znanego jako „Curve Ball,” który później okazał się oszustem. Źródła wywiadowcze w Iraku zarówno pod względem dostępności, jak i wiarygodności pozostawiały dużo do życzenia. Administracja Busha zamiast podkreślać „najmocniejsze” wnioski wywiadu, wybierała raczej te analizy, które jej najbardziej pasowały. W przypadku słynnej wiadomości o zakupie przez Irak afrykańskiego uranu chodziło o informację poddawaną w wątpliwość przez samych analityków, którą wykluczono z odtajnionej wersji raportu i która zgodnie z rekomendacją agencji wywiadowczych nie powinna się znaleźć w publicznych wystąpieniach amerykańskich polityków.”

ŹRÓDŁO: Parę słów o „upolitycznieniu” analizy wywiadowczej

CBŚ (Centralne Biuro Śledcze), służba do zwalczania przestępczości zorganizowanej, powstało prawie dokładnie 15 lat temu, a analiza kryminalna towarzyszyła mu niemal od początku. O tym jak burzliwie wyglądało tworzenie tej formacji dziennikarze Tygodnika Szczytno rozmawiali z naczelnikiem ówczesnego wydziału analiz, a potem dyrektorem odpowiadającym za ten pion, Wiesławem Mądrzejowskim:

– Jest schyłek lat 90. Są dwa biura zajmujące się bardzo podobną działalnością. Depczemy sobie po piętach, mamy te same narzędzia, dubluje się logistyka.

W tym czasie też zaczęła już działać analiza kryminalna i nie było sensu wykonywanie skomplikowanych analiz często w odniesieniu do tych samych zdarzeń czy ludzi.

Ówcześni ministrowie (główny i zastępca), młodzi i mądrzy wsparli policyjny pomysł, by oba biura połączyć. Zaczęto nad tym pracować na przełomie 1998/99, choć bardziej z 1999 roku. Powołano pełnomocnika ds. utworzenia CBŚ, choć tej nazwy jeszcze wówczas nie było. I dokładnie 15 kwietnia 2000 roku oficjalnie połączono oba biura tworząc Centralne Biuro Śledcze. Pierwszym dyrektorem został insp. Andrzej Borek, wspaniały zresztą policjant.

– A pan?

– W Biurze do Walki z Przestępczością Zorganizowaną byłem naczelnikiem wydziału operacyjno-śledczego i koordynowałem wszystkie największe operacje na terenie kraju.

W tym czasie napisałem i obroniłem doktorat, i już w CBŚ zostałem naczelnikiem wydziału analiz i kontaktów międzynarodowych, a dokładniej stworzyłem ten wydział. W 2001 roku zostałem zastępcą dyrektora CBŚ, odpowiadałem za ten pion analityczny i pz, później kilka miesięcy pełniłem obowiązki dyrektora.

ŹRÓDŁO: Szczytno – CBŚ – Szczytno ważna trasa z ważnymi zadaniami

ŹRÓDŁO OBRAZKA: małopolska.policja.gov.pl

„Dokładnie miesiąc temu w Krapkowicach rozpoczęły się poszukiwania Wiktorii, która w sobotę 7 marca nie wróciła do domu. Ciało nastolatki znaleziono dopiero 18 marca w kanale w przepompowni ścieków kilkaset metrów od bloku, w którym mieszkała. Odkrycia dokonali pracownicy wodociągów. Od tego czasu trwa poszukiwanie mordercy nastolatki. (…)

Czekamy na wyniki ekspertyz, które mają kluczowe znaczenie dla śledztwa – mówi Iwona Kanturska, szefowa Prokuratury Rejonowej w Strzelcach Opolskich. W tej sprawie śledczy przesłuchali sporo świadków, ale póki co nikomu nie postawili zarzutów. Dlatego też w złapaniu mordercy ma pomóc specgrupa, którą powołała insp. Irena Doroszkiewicz, komendant wojewódzki policji. – W skład grupy wchodzą m.in. analitycy kryminalni, policjanci z dochodzeniówki czy wydziału kryminalnego. To doświadczeni funkcjonariusze, którzy mają na koncie wiele rozwiązanych spraw dotyczących zabójstwa – mówi podinsp. Jarosław Dryszcz z biura prasowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu.”

ŹRÓDŁO: opole.gazeta.pl

Profilowanie geograficzne przestępstw seryjnych jest znacznie bardziej sensowne niż tradycyjne profilowanie psychologiczne.

– twierdzi Colin Sutton, doświadczony brytyjski oficer śledczy z Metropolitan Police Murder Squad, od czasów, gdy rozpoczął przygodę z tą metodą pracy śledczej. Kim Rossmo – kiedyś kanadyjski policjant i kryminolog uważany za ojca nowoczesnego geoprofilingu a dziś dyrektor Centre for Geospatial Intelligence and Investigation na Uniwersytecie w Texasie, już w 1995 roku stworzył w ramach Vancouver Police Departament, wydział zajmujący się profilowaniem geograficznym. Reputacja zespołu szybko rosła dzięki dziesiątkom rozwiązanych spraw dotyczących seryjnych morderstw i gwałtów, nie tylko na terytorium Kanady. Pomysł na nowy kształt śledztwa błyskawicznie przejęła Straż Graniczna, potrzebująca wsparcia przy sprawach poświęconych nielegalnym imigrantom a analitycy wojskowi zaczęli stosować geoanalizę do wykrywania lokalizacji baz przeciwników w oparciu o dane o ich atakach. Profilowanie geograficzne zaadoptowano także do śledztw antyterrorystycznych, pomimo na tamten czas złudnego przeświadczenia, że z ataków terrorystycznych nie da się wyłonić żadnego wzorca. Wszystko to przez nasze, całkiem ludzkie, przywiązanie do dobrze znanych miejsc i tras – zazwyczaj przecież z premedytacją wybieramy jazdę tymi drogami z którymi jesteśmy oswojeni, nawet jeśli rozsądek podpowiada nam, że te znowu będą zakorkowane.

Profilowanie geograficzne, uważane dziś za element ogółu czynności wykonywanych w ramach analizy kryminalnej, nie jest jeszcze w Polsce szczególnie popularne. Decydują o tym przeważnie pieniądze, które trzeba byłoby wydać na oprogramowanie i mapy pozwalające na takie operacje. Brakuje też specjalistów, którzy zarówno z teoretycznej jak i praktycznej strony, mogliby nauczyć analityków skutecznego używania narzędzi do geoprofilingu. Mimo to wiedza o możliwościach wykorzystania tej nowoczesnej, świeżej metody badania zjawisk przestępczych w polskich służbach rośnie, co widać choćby po raz po raz pojawiających się publikacjach. Oby tak dalej.

ŹRÓDŁA: wired.co.uk, ncjrs.gov, wikipedia

ŹRÓDŁO OBRAZKA: northridgesouth.org